სამედიცინო კვლევები აფთიაქში - დიდი ბრიტანეთი ჯანდაცვის ახალ მოდელს ნერგავს

COVID-ის შტამების ჯგუფი FliRT-ი მსოფლიოში დომინანტი გახდა

ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, COVID-19-ის ვარიანტების ახალი ჯგუფი სახელწოდებით FliRT მთელი მსოფლიოს მასშტაბით დომინანტი გახდა. LiRT არის ომიკრონის ოჯახის ქვევარიანტების ჯგუფი. სავარაუდოდ ისინი, წარმოიქმნა  JN.1-ის ქვევარიანტიდან, უფრო კონკრეტულად, მისი განშტოება JN.1.11.1.-დან. ამასთან, დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის სისტემის წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ აუცილებელია მეტი მონაცემი იმის გასარკვევად, რამდენად სერიოზული და გადამდები შეიძლება იყოს ახალი ვარიანტები. იზრდება თუ არა Covid-19-ის შემთხვევები მსოფლიოში? ჯანმოს ბოლო ანგარიშის თანახმად, მაისში შემთხვევების რაოდენობა წინა თვეებთან შედარებით შემცირდა.ამასთან, ზოგიერთ ქვეყანაში შემთხვევების რაოდენობა იზრდება. მაგალითად ინგლისში მაისსა და ივნისში კოვიდ-დადებითი ანალიზების სტატისტიკა გაიზარდა. ასეთივე სურათია ევროპის რამდენიმე სხვა ქვეყანაშიც. შემთხვევების რაოდენობა იზრდება აშშ-შიც. 22 ივნისის მონაცემებით, ერთი კვირის ჭრილში, დადებითი პასუხების სტატისტიკა 1,4%-ითაა გაზრდილი. რაც შეეხება FliRT-ის ვარიანტების სიმპტომებს, ისინი ისეთივეა, როგორიც COVID-19-ის სხვა ტიპებისთვისაა დამახასიათებელი. ჯანმოს მონაცემებით, სიმპტომები, როგორც წესი, თავს იჩენს დაინფიცირებიდან 5-6 დღეში და 1-დან 14 დღემდე გრძელდება. ყველაზე გავრცელებული სიმპტომებია ცხელება, ყელის ტკივილი. შესაძლოა, აღინიშნოს კუნთებისა და სახსრების ტკივილი, სურდო, თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა და სხვა.  ეფექტიანია თუ არა არსებული ვაქცინები FliRT-ის ვარიანტების წინააღმდეგ? სპეციალისტების თქმით, დიდი ალბათობით, ვაქცინებმა ადამიანები კორონავირუსის ამ სახეობებისგანაც უნდა დაიცვას.ამასთან, ევროკავშირისა და აშშ-ს პოზიციაა, რომ უნდა შეიქმნას ახალი ვაქცინები. 

რატომ არ ინფიცირდება ზოგიერთი ადამიანი კოვიდ-19-ით - ახალი კვლევა

ბრიტანელმა მეცნიერებმა ახალი სამეცნიერო კვლევის შედეგად აღმოაჩინეს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ადამიანი კოვიდ-19-ის ზეგავლენის ქვეშ იმყოფებოდა, ზოგიერთ ადამიანს ეს ვირუსი ერთხელად არ შეხვედრია.კვლევის ავტორები ამტკიცებენ, რომ ამ ადამიანების ცხვირში არსებულმა გარკვეულმა უჯრედებმა ვირუსი მანამდე „შეამჩნიეს,“ ვიდრე ის გავრცელდებოდა, ამასთან, მათ ორგანიზმში არსებული გენის HLA-DQA2-ის დონე ვირუსის შეღწევამდე საკმაოდ მაღალი იყო. კვლევა დიდ ბრიტანეთში, ლონდონის საიმპერიო კოლეჯის მეცნიერებმა ჩაატარეს. მათ აღმოაჩინეს, რომ ადამიანების გარკვეულ ნაწილს ჰქონდა უნიკალური იმუნური რეაქცია, რომელმაც ისინი, ვირუსის ორგანიზმში შეღწევის შემდეგ, დაავადების შემდგომი განვითარებისგან დაიცვა.  კვლევის შედეგების თანახმად, რომელმაც გააანალიზა ადამიანების მონაცემები ვირუსთან კონტაქტამდე და კონტაქტის შემდეგ, ამ ადამიანების ცხვირის ლორწოვან გარსში არსებული იმუნური პასუხი ახდენს ვირუსის იდენტიციფირებას და მას დამაგრების საშუალებას არ აძლევს. მეცნიერების თქმით, ამ ადამიანების ცხვირში, ვირუსთან კონტაქტის შემდეგ, წარმოიქმნა სპეციფიკური იმუნური რეაქციები, რომლებიც მანამდე არასდროს დაფიქსირებულა.მკვლევრები ვარაუდობენ, რომ დაინფიცირებამდე ორგანიზმში გენის HLA-DQA2-ის მაღალი დონე ასევე ეხმარება ადამიანებს, რომ მათ ორგანიზმში ინფექცია არ გავრცელდეს. 

გართულების და გარდაცვალების რისკები კოვიდის გადატანიდან მესამე წელსაც ფიქსირდება - ახალი კვლევა

უახლეს კვლევაში, რომელიც ჟურნალ Nature Medicine-ში გამოქვეყნდა, მეცნიერებმა წარმოადგინეს იმ ადამიანების მონაცემები, რომლებმაც კოვიდ-19 მძიმე ფორმებში გადაიტანეს. მათზე დაკვირვება დიდი ხნის განმავლობაში მიმდინარეობდა. დაკვირვების შედეგად მოპოვებული მონაცემები მკვლევარებმა იმ ადამიანების მონაცემებს შეადარეს, რომლებსაც ანამნეზში არ აქვთ გადატანილი კორონავირუსი. კვლევის მიზანი იყო კოვიდ-19-ის შედეგების და გარდაცვალების რისკის შეფასება.კვლევის პროცესში მეცნიერებმა გააანალიზეს ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა ჩივილები ფიზიკური დატვირთვის შემდგომ, ქოშინი, ნევროლოგიური დარღვევები, მაგალითად ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემები და სხვა არაერთი სიმპტომი, რომლებიც ორგანოების ყველა სისტემას ემუქრება. აღნიშნული სიმპტომები გავლენას ახდენს სიცოცხლის საერთო ხარისხზე. მართალია, დაკვირვების შედეგად აღმოჩნდა, რომ სიმპტომები გამოჯანმრთელებიდან ერთი წლის თავზე შემცირებულია, თუმცა კოვიდ-19-ის მძიმე ფორმების შემთხვევაში, ისინი ორ წელზე დიდი ხნის განმავლობაში შენარჩუნდა.სამწლიან კვლევაში, რომელშიც 135 ათასი ადამიანი იღებდა მონაწილეობას, პანდემიის იმ პერიოდში დაინფიცირებულებს ეხება (2020 წლის მარტიდან დეკემბრამდე), როცა თავდაპირველი შტამი იყო გავრცელებული და მისი საწინააღმდეგო ვაქცინა ჯერ არ არსებობდა.კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ იმ ადამიანებს შორის, რომლებიც კოვიდისგან გამოჯანმრთელდნენ და არ დასჭირდათ ჰოსპიტალიზაცია, პირველადი დაინფიცირებიდან ერთი წლის თავზე გარდაცვალების რისკი უმნიშვნელო იყო.იმ ადამიანებს კი, რომლებსაც ჰოსპიტალიზაცია დასჭირდათ, გარდაცვალების რისკი სამი წლის თავზეც კი შედარებით მაღალი იყო. ამავე პერიოდში მნიშვნელოვნად შემცირდა, თუმცა მაინც შენარჩუნდა სიმპტომების განვითარების საფრთხეები. ამ რისკების ჩენარჩუნების მექანიზმი ამ დრომდე უცნობია, თუმცა წინა კვლევებზე დაყრდნობით, შესაძლოა ამ მექანიზმს საფუძვლად ედოს გენეტიკური ან სხვა თანმდევი დაავადებები. მთლიანობაში, კვლევამ აჩვენა, რომ SARS-CoV-2-ით პირველადი დაინფიცირებიდან სამი წლის განმავლობაში გარდაცვალების რისკი შემცირდა, თუმცა მაინც საკმაოდ მაღალ ნიშნულზე შენარჩუნდა იმ ადამაინებისთვის, რომლებსაც კოვიდ-19-ის რთული ფორმა განუვითარდათ და ჰოსპიტალიზაცია დასჭირდათ. დაკვირვების სამი წლის განმავლობაში არ გამოვლენილა ისეთი გართულება, რომლის შესახებაც მანამდე უცნობი იყო. 

ჯანმო რისკ-ჯგუფში შემავალ ადამიანებს დამატებითი კოვიდ-აცრისკენ მოუწოდებს

კოვიდვაქცინებმა ევროპაში სულ მცირე 1,4 მილიონი სიცოცხლე გადაარჩინა - ამის შესახებ ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია აცხადებს. ორგანიზაციის ევროპის ოფისის ხელმძღვანელის ჰანს კლუგეს განცხადებით, რომ არა უსაფრთხო და ეფექტიანი ვაქცინები, დაღუპულთა ჯამური რაოდენობა 4 მილიონზე მეტი იქნებოდა.მისივე თქმით, გადარჩენილი ადამიანების 90%-ზე მეტი 60 წლის და უფროსი ასაკისაა.კლუგემ აღნიშნა ისიც, რომ კოვიდის ვაქცინებმა 2020 წლის დეკემბრიდან 2023 წლის მარტამდე პერიოდში ევროპის რეგიონში სიკვდილიანობა 57%-ით შეამცირა. მისივე განმარტებით, მხოლოდ პირველმა რევაქცინაციამ 700 ათასი ადამიანი გადაარჩინა.ჰანს კლუგეს შეფასებით, ვაქცინების ძალა შეუფასებელია და მოუწოდა მაღალი რისკის მქონე ადამიანებს, ბოლო ბუსტერული დოზის მიღებიდან 6-12 გასვლის შემდეგ კვლავ გაიკეთონ აცრა.ჯანმოს წარმომადგენელმა ხაზი გაუსვა, რომ არსებობს ინფორმაცია, რომ კორონავირუსის ვარიანტი JN.1, რომელმაც მსოფლიოში უკვე ძირითადად ჩაანაცვლა სხვა ვარიანტები, უფრო „მკაცრია.“კლუგემ განაცხადა, რომ ბევრმა ქვეყანამ შეამცირა ან საერთოდ შეწყვიტა ჯანმოსთვის კოვიდ-მონაცემების მიწოდება. 

ჯანმო COVID 19-ზე: ახალ ტალღას ქვეყნები მომზადებული უნდა შეხვდნენ

შემოდგომის დასაწყისიდან დღემდე, ამერიკის შეერთებულ შტატებში კორონავირუსის შემთხვევები მკვეთრად გაიზარდა და უკვე თითქმის მიაღწია 2020 წლის გაზაფხულის პირველი ტალღის მასშტაბებს. „ბიბისის“ ინფორმაციით, 27 აგვისტოდან 2 სექტემბრამდე პერიოდში ჰოსპიტალიზებულთა რაოდენობა 9%-ით გაიზარდა, გარდაცვალების მაჩვენებელი კი 3-დან 9 სექტემბრამდე პერიოდში 5%-ითაა მომატებული.ყველაზე მოკრძალებული პროგნოზების თანახმად, ნოემბრისთვის ინფიცირებულთა რიცხვი შტატებში კიდევ 4,5-ჯერ გაიზრდება.ამის გამო, ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციასი აცხადებენ, რომ კოვიდით ინფიცირებისა და დაავადების მძიმე მიმდინარეობის შემთხვევების ზრდის შესახებ  მონაცემები მოდის არა მხოლოდ ამერიკის შეერთებული შტატებიდან, არამედ სხვა ქვეყნებიდანაც, ამიტომ პანდემიის ახალ ტალღას ქვეყნები მომზადებული უნდა შეხვდნენ, პირველ რიგში კი - ვაქცინაციის გააქტიურებით. ჯანმომ კიდევ ერთხელ გაიმეორა, რომ არაფერი ისე ეფექტიანად არ იცავს ადამიანს რეანიმაციაში მოხვედრისგან, როგორგ განმეორებითი აცრა, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი რისკ ჯგუფში შემავალი ადამიანებისთვისაა. ბუსტერ-ვაქცინის გაკეთებას ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია არა მხოლოდ მოზრდილებს, არამედ ბავშვებსაც ურჩევს, მათ შორის - სკოლამდელი ასაკისას. შეგახსენებთ, რომ საქართველოში სეზონური ვირუსების ცირკულაციისა და კოვიდის გავრცელების შესახებ მონაცემები აღარ ქვეყნდება.