რევმატოიდული ართრიტის მქონე ადამიანები მკურნალობის ეფექტიანი, თანამედროვე, ბიოლოგიური პრეპარატების დაფინანსების მოთხოვნით, კვლავ ახსენებენ თავს ხელისუფლებას. პაციენტებმა, ქალაქი თბილისის მერისგან და საკრებულოსგან, წლების წინ მიიღეს დაპირება, რომ მათთვის აუცილებელ მედიკამენტზე ხელმისაწვდომობას მიიღებდნენ, თუმცა ამ დრომდე დაპირება არ შესრულებულა.
„პროგრამის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ინფორმაცია თბილისის მერის არჩევნების პერიოდში გაჟღერდა, რამაც დიდი იმედი ჩაგვისახა რევმატოიდული ართრიტის მქონე პაციენტებს. მაგრამ აგერ უკვე ოთხი წელი გავიდა და ჩვენ კვლავ პრეპარატის პროგრამის მოლოდინში ვართ,“ - აღნიშნავს ნინო ჩხეტია, რომელიც წლებია, რევმატოიდული ართრიტის დიაგნოზითა და ამ დაავადებით გამოწვეული, გაუსაძლისი სიმპტომებით ცხოვრობს.
„23 წლის ვიყავი, როდესაც ეს ვერაგი დაავადება დამიდგინდა. დილა ყველაზე მძიმე პერიოდია, ვიღვიძებ დილით და ვარ გაშეშებული, ვერ ვამოძრავებ ხელს-ფეხს, საწოლიდან წამოსადგომად ხშირად დიდი დრო და ძალისხმევა მჭირდება, მიჭირს ელემენტარული ჰიგიენური პროცედურების ჩატარება, ჩაცმა, ბავშვის მოვლა...“ - ამბობს ნინო, რომლის ყოველდღიურობა 24 წლის წინ, რევმატოიდული ართრიტის დიაგნოზმა შეცვალა.
ნინო იმ პაციენტს შორისაა, რომლის მდგომარეობას ბიოლოგიური პრეპარატის მიღება მკვეთრად გააუმჯობესებდა, მაგრამ, იმის გამო, რომ არც სადაზღვევო სქემები და არც სახელმწიფო პროგრამები ამ პრეპარატებს არ აფინანსებს, მათ, პრაქტიკულად მხოლოდ სიმპტომური მკურნალობა ანუ ტკივილგამაყუჩებელი წამლების მიღება შეუძლიათ. თუმცა ამასაც შედეგი ვერ მოაქვს, დაავადება პროგრესირდება და მკურნალობის გარეშე დარჩენილი პაციენტების მდგომარეობა კი უარესდება.
რევმატოლოგ ნინო ცისკარიშვილის განცხადებით, იმის გამო, რომ პაციენტების აბსოლუტურ უმრავლესობას ბიოლოგიურ მედიკამენტებზე ხელი არ მიუწვდება, მათ დაავადებას ექიმები არასრულფასოვნად მართავენ. სპეციალისტის განმარტებით, აღნიშნული პრეპარატები ყველა პაციენტს არ სჭირდება და მათი მიღება რევმატოიდული ართრიტის მქონე ადამიანების ნაწილისთვისაა აუცილებელი. ასეთი პაციენტი მოკლებული არიან თანამედროვე მკურნალობის შესაძლებლობას, რომელიც მსოფლიოში არსებობს და მაღალი ეფექტიანობით გამოირჩევა.
„სიმართლე გითხრათ, როცა პაციენტებს პრეპარატების შეძენა არ შეუძლიათ, მორალურად, ჩვენთვის, ექიმებისთვის, ეს ძალიან რთულია, როდესაც იცი, რომ ეფექტიანი პრეპარატი არსებობს, შეგიძლია შენს პაციენტს მდგომარეობა შეუმსუბუქო, მაგრამ პაციენტებს არ შეუძლიათ მისი შეძენა. ამ მედიკამენტების მიღება მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, ხოლო როცა მკურნალობა გვიანდება, ეს ნიშნავს ნაბიჯს მათი ინვალიდიზაციისკენ, რამდენაც ცუდადაც არ უნდა ჟღერდეს ეს. ვიღებთ მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობის შეუქცევად გაუარესებას. როგორ, რა გზებითაა შესაძლებელი მათთვის ამ პრეპარატების დაფინანსება, ეს ჯანდაცვის ადმინისტრირების სპეციალისტებმა და გადაწყვეტილების მიმღებმა ადამიანებმა უნდა განსაზღვრონ. მე, როგორც ექიმმა, ვიცი ის, რომ მკურნალობის დაგვიანება ამ ადამიანებისთვის გამოუსწორებელ გართულებებს იწვევს. პაციენტებს, რომლებსაც ბიოლოგიური პრეპარატები სჭირდება, გამოსავალს ვერ ვთავაზობთ და გვიწევს მათი სიმპტომური მკურნალობა, რომ ტკივილები მაინც გავუყუჩოთ, მაგრამ ამასაც ყოველთვის ვერ ვახერხებთ. გარდა ამისა, როცა ექიმები ამ პრეპარატების დანიშვნის შესაძლებლობას მოკლებულები ვართ, ეს დარგის განვითარებასაც აფერხებს, რევმატოლოგია ქვეყანაში წინ ვერ მიდის და პირიქით - უკან იხევს,“ - აღნიშნა ნინო ცისკარიშვილმა.
მისი თქმით, რევმატოიდული ართრიტის ასაკობრივი დიაპაზონი ძალიან ფართოა და ის შეიძლება დაემართოს ნებისმიერი ასაკის ადამიანს, როგორც ძალიან ახალგაზრდას , ისე - ხანდაზმულს.
სამედიცინო ენაზე, რევმატოიდული ართრიტი სისტემური აუტოიმუნური დაავადება, რომელიც ხასიათდება სახსრების ქრონიკული ანთებით. რევმატოიდული ართრიტით დაავადებულია მსოფლიო პოპულაციის 1 %. ესაა ქრონიკული და პროგრესირებადი დაავადება, რომელსაც ახასიათებს სახსრების შეშუპება და დაზიანება და შეუძლია ადამიანი ქმედუუნარო გახადოს. სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით, ამ დაავადებით დედამიწაზე ყოველი მეასე ადამიანი იტანჯება. ქალები მამაკაცებზე სამჯერ უფრო ხშირად ავადდებიან. რევმატოიდული ართრიტი შეიძლება დაიწყოს ნებისმიერ ასაკში, მაგრამ მეტად დამახასიათებელია მისი გამოვლენა 35-დან 50 წლის ასაკის პერიოდში. რევმატოიდულმა ართრიტმა შეიძლება დააზიანოს ყველა სახსარი, მაგრამ უმეტესად ზიანდება ხელის, ფეხის და მაჯის სახსრები. სახსრების პროგრესირებად შეუქცევად დაზიანებას თან სდევს შრომის უნარის თანდათანობითი დაქვეითება და დამოუკიდებლობის დაკარგვა.
სტატისტიკის თანახმად, განვითარებად ქვეყნებში პაციენტების ნახევარზე მეტი 10 წლის განმავლობაში სამსახურს და საარსებო წყაროს კარგავს .
დროთა განმავლობაში შემაწუხებელ სიმპტომებს ემატება გულ-სისხლძარღვთა და ფილტვის დაავადებები, ოსტეოპოროზი, ანემია. სიცოცხლის ხანგრძლივობა კი შესაძლოა 5-10 წლით შემცირდეს.
იმ სახელმწიფოებში, სადაც განვითარებული სადაზღვევო და სახელმწიფო პროგრამები მოქმედებს, პაციენტებს სრულფასოვანი მკურნალობისა და აქტიური ცხოვრების შენარჩუნების შესაძლებლობა აქვთ.
სამწუხაროდ, საქართველო იმ ქვეყნების ჩამონათვალში რჩება, სადაც პაციენტების უმეტესობა, მედიკამენტებზე ფინანსური ხელმისაწვდომობის არარსებობის გამო, ადეკვატურ მკურნალობას ვერ იღებს.
ისინი წლებია, სხვადასხვა ფორმით ცდილობენ, საკუთარი პრობლემები იმ მაღალჩინოსნებამდე მიიტანონ, ვის ხელშიც გადაწყვეტილებების მიღებაა. ამ გადაწყვეტილებებს კი შეუძლია, ადამიანების ცხოვრების და შრომისუნარიანობის ხარისხი მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს და ისინი საზოგადოებას აქტიურ წევრებად დაუბრუნოს. ამის მაგალითია აჭარა, სადაც, საქართველოს მასშტაბით პირველად და ჯერჯერობით მხოლოდ ამ რეგიონში, 2020 წლიდან რევმატოიდული ართრიტის მქონე პაციენტებისთვის სპეციალური პროგრამა ამოქმედდა და ბიოლოგიური პრეპარატებით მკურნალობა ხელმისაწვდომი გახდა.
იგივე პროგრამის ამოქმედების მოლოდინი თბილისში მცხოვრებ პაციენტებსაც ჰქონდათ, თუმცა მათი იმედები ამ დრომდე არ გამართლდა.
თუმცა პაციენტები უიმედოდ განწყობილები არ არიან, რადგან დაინახეს, რომ საკრებულომ და მერიის ხელმძღვანელობამ მათი პრობლემები გაიაზრეს და მათი დახმარების ნებაც გამოავლინეს, პაციენტები ასევე ახსენებენ არა ერთ უკვე შესრულებულ დაპირებას, და ფიქრობენ რომ ახლა მათი ჯერიც დადგა.
იმას, რომ ხელისუფლების სხვადასხვა დონეზე პაციენტების პრობლემებს იცნობენ და მათი მოგვარების ნებაც აქვთ, ის პასუხებიც ცხადყოფს, რომლებიც ამ საკითხზე მერიასა და პარლამენტიდან მოვისმინეთ. რევმატოიდული ართრიტის მქონე პაციენტების ასოციაციის სახელით განცხადებები თბილისის საკრებულოში, მერიასა და პარლამენტში წინა კვირაში შევიდა.
საკრებულოში ამ საკითხთან დაკავშირებით განმარტავენ, რომ წერილი რეაგირებისთვის თბილისის მერიას გადაეგზავნა.
მერიაში, თავის მხრივ, აღნიშნავენ, რომ „რევმატოიდული ართრიტის სამკურნალო მედიკამენტების პროგრამის განხორციელება ჩადებული იყო საარჩევნო პროგრამაში და შესაბამის პერიოდში მისი განხორციელება დაგეგმილია.“ შეგახსენებთ, რომ მეორე ვადით კახა კალაძის მერობის პერიოდი 2021-2025 წლებს მოიცავს. შესაბამისად, არის საფუძვლიანი იმედი, რომ 2024 ან 2025 წლებში თბილისის მერია მიიღებს ამ პაციენტების დაფინანსების გადაწყვეტილებას. ეს ნაბიჯი იმ პოლიტიკის გაგრძელება იქნება, რომლის შედეგადაც დედაქალაქის მერია არაერთი, მათ შორის რთული დაავადებების მქონე პაციენტების ძვირადღირებულ მკურნალობას, თერაპიებსა და ოპერაციებს აფინანსებს.
რევმატოიდული ართრიტის მქონე პაციენტების სახელით წერილი შესულია პარლამენტის ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტში. კომიტეტის თავმჯდომარე ზაზა ლომინაძე jandacva.ge-სთან საუბარში ამბობს, რომ კომიტეტი, ისევე როგორც ნებისმიერ სხვა საკითხში, ამ თემაზე მსჯელობისთვის ღიაა და მზადაა.
„რევმატოიდული ართრიტის პრობლემა პოსტკოვიდურ პერიოდში კიდევ უფრო გართულდა. საქართველოში არსებობს ამ დაავადების მკურნალობის კარგი გამოცდილება, მათ შორის ბალნეოლოგიური მიმართულებით. სალაპარაკოა ასოციაციასთან, ასევე ჯანდაცვის სამინისტროსთან, რამდენ ადამიანს ესაჭიროება მკურნალობა თანამედროვე მეთოდებით. ამისთვის უნდა ვიცოდეთ სტატისტიკა. ასევე საჭიროა კომუნიკაცია ფინანსთა სამინისტროსთან,“ - აღნიშნა ზაზა ლომინაძემ და ხაზი გაუსვა, რომ მისი კომიტეტი პაციენტების ორგანიზაციასთან და ნებისმიერ ჩართულ მხარესთან საკითხის განსახილველად ღიაა.
რევმატოიდული ართრიტის მქონე პაციენტები კონსტრუქციულ რეჟიმში აგრძელებენ თავიანთი უფლებებისთვის ბრძოლას. ისინი მზად არიან, ითანამშრომლონ სახელმწიფო სტრუქტურებთან, მიაწოდონ მათ ხელთ არსებული ნებისმიერი სტატისტიკური თუ სხვა სახის ინფორმაცია, რაც ამ დაავადებასა და თავად პაციენტებს უკავშირდება. მათი მთავარი მიზანია, სახელმწიფოს შესაძლებლობების ფარგლებში, გამოიძებნოს ფინანსები, რათა პაციენტის, ადამიანის უფლება დაცული იყოს და მათ სრულფასოვნად, ტკივილის გარეშე შეძლონ ცხოვრების გაგრძელება.
