შარშან საქართველოში 61 ტონა პრეზერვატივის იმპორტი განხორციელდა, ექსპორტი კი მკვეთრად შემცირდა

ქართულ ფარმაცევტულ ბაზარზე ადგილობრივი წარმოების მედიკამენტების წილი 12%-მდეა, ხოლო იმისთვის, რომ მომხმარებელმა მეტი სარგებელი მიიღოს ფასების კუთხით, ეს მაჩვენებელი 20-30% მაინც უნდა გაიზარდოს.ამის შესახებ გადაცემა „ბიზნესპარტნიორში“ საქართველოს ფარმაცევტთა ასოციაციის პრეზიდენტმა ლევან გოგიბერიძემ განაცხადა. ამასთან, მან ხაზი გაუსვა, რომ აქ საუბარი არაა ხარისხზე და ამ კუთხით ადგილობრივად წარმოებულ მედიკამენტებს არანაირი ხარვეზი არ აქვს. გოგიბერიძემ აღნიშნა, რომ GMP სტანდარტი ამ ეტაპზე 4 ქართულ ფარმაცევტულ საწარმოს აქვს მიღებული, ხოლო რამდენიმე ქარხანა ამ სერტიფიკატის მისაღებად ემზადება, რისთვისაც სარკონსტრუქციო და სხვა სახის სამუშაოებს აწარმოებს.  „ცალსახად შემიძლია გითხრათ, რომ ადგილობრივი მწარმოებლების მიერ წარმოებული მედიკამენტების ხარისხის მიმართ რაიმე პრეტენზია ვერ იქნება ვერც ადგილობრივ და ვერც საერთაშორისო ბაზარზე. საერთაშორისო ბაზრებში ვგულისხმობ ევროპის მიმართულებას, აზიაში და ჩვენს სამეზობლოში ექსპორტი ისედაც უპრობლემოდ ხდება. ევროპის მიმართულება უფრო რთულია იქიდან გამომდინარე, რომ ჩვენი ქვეყნის მარეგულირებელი გაწევრიანებული უნდა იყოს ევროპის მარეგულირებელ ორგანოში და ჩვენი GMP-სტანდარტი უნდა იყოს მათ მიერ აღიარებული. სწორედ ამის შემდეგ ეხსნება გზა ადგილობრივად წარმოებულ მედიკამენტებს ევროპაში. კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, რომ ხარისხის და ეფექტიანობის მიმართულებით ქართული წარმოების მედიკამენტებს ხარვეზი და ნაკლი ნამდვილად არ გააჩნია,“ - აღნიშნა ლევან გოგიბერიძემ.მისივე თქმით, ქართული წარმოების მედიკამენტები სრულად ვერ ფარავს ადგილობრივ ბაზარზე არსებული მოთხოვნას და ის ბაზრის მხოლოდ 11-12%-ს შეადგენს. შესაბამისად, ექსორტზე ვართ დამოკიდებული, მით უმეტეს, რომ GMP-სტანდარტის მქონე 4 საწარმოც ყველა მიმართულებით ვერ მუშაობს. „რაც მეტი წარმოება გაივლის GMP-სერტიფიცირებას, მით უფრო დადებითად აისახება ეს ფასზე. 20-30% რომ იყოს ადგილობრივი წარმოების ნიშა, ეს იქნებიოდა ძალიან კარგი პირველ რიგში მომხმარებლებისთვის, რადგან ადგილობრივი პროდუქცია გაცილებით კონკურენტუნარიანია ფასების მიმართულებით. ხარისხთან მიმართებაში კი, როგორც უკვე ვთქვი, პრეტენზია ვერ გვექნება,“ - განაცხადა ლევან გოგიბერიძემ. მისი თქმით, ბოლო პერიოდში სექტორთან ჯანდაცვის სამინისტროს კომუნიკაცია გაუმჯობესდა, ამასთან, მისივე აზრით, ამ სფეროს სახელმწიფოს მხრიდან მეტი ხელშეწეყობა სჭირდება, რომ  ქართულ ბაზარზე ადგილობრივი წარმოების მეტი მედიკამენტი იყოს. ლევან გოგიბერიძის თქმით, სექტორის წარმატებისა და სახელმწიფოსთან თანამშრომლობის შედეგია, რომ დღეს საქართველოში რაიმე მოლეკულის დეფიციტი არ გვაქვს.ცნობისთვის: GMP სერტიფიკატი საქართველოში ბოლოს „ბიოქიმფარმმა“ მოიპოვა. ისაა მეოთხე საწარმო ქვეყანაში, რომელიც აღნიშნულ სერტიფიკატს ფლობს. მანამდე ეს სერტიფიკატი მიიღეს „ავერსი რაციონალმა “, „ჯი ემ ფარმასიუთიქალმა “ (PSP-ს საწარმო) და ანტიბიოტიკების მწარმოებელმა კომპანია „აბიფარმმა“. GMP-სტანდარტის ფლობის ვალდებულება საქართველოში მოქმედი ფარმაცევტული საწარმოებისთვის 2022 წლის იანვრიდან ამოქმედდა.ესაა სტანდარტი, რომელიც ითვალისწინებს მაღალი ხარისხის, წარმოებისთვის უსაფრთხო შენობა-ნაგებობების, მიკრობიოლოგიური ლაბორატორიების, წყლის და ჰაერის ვენტილაციის სისტემის დანერგვას და სხვა მკაცრი მოთხოვნების დაკმაყოფილებას.

„ავერსი ფარმასა“ და "პეესპე ფარმაში" აქვთ მოლოდინი, რომ კონკურენციისა და და მომხმარებლის დაცვის სააგენტოს მიერ დაკისრებულ ჯარიმებთან დაკავშირებით დავა კომპანიების სასარგებლოდ დასრულდება. ამის შესახებ ფარმაცევტული კომპანიების ინდივიდუალურ ფინანსური და მმართველობის 2023 წლის ანგარიშგებებშია აღნიშნული.„საქართველოს კონკურენციისა და მომხმარებლის დაცვის სააგენტომ, ფარმაცევტულ სექტორში, 4 კომპანია კონკურენციის საწინააღმდეგო ქმედების გამო დააჯარიმა. საკითხი ეხება  ონკოლოგიური მედიკამენტების სახელმწიფო დაფინანსების პროგრამის ფარგლებში, „კონკურენციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-7 მუხლის (შეთანხმებული ქმედება) დარღვევის ფაქტს. სააგენტოს გადაწყვეტილებით, 2021-2023 წლებში (აგვისტოს ჩათვლით), 4 კომპანიის მიერ ადგილი ჰქონდა ონკოლოგიური მედიკამენტების სახელმწიფო დაფინანსების პროგრამის ფარგლებში შეთანხმებულ ფასებს, ფასების ფიქსაციას," - წერია ორივე დოკუმენტში.ამასთან, შპს ავერსის განცხადებით, მასზე დაკისრებული ჯარიმა შეადგენს 14 მილიონ 402 ათას ლარს, "პსპ"-ზე კი -  17 მილიონ 095 ათასს.ორივე კომპანია აცხადებს, რომ "კატეგიორიულად არ ეთანხმებიან კონკურენციის ეროვნული სააგენტოს დასკვნას, რადგან მათ არასდროს არავისთან არ ჰქონიათ რაიმე სახის გარიგება, "მით უმეტეს ფასებზე". მათივე განცხადებით, მათ სრულად წარადგინეს მტკიცებულებები, რომელიც გამორიცხავდა ნებისმიერი სახის შეთანხმებულ ქმედებას. კ"კონკურენციის სააგენტომ არ შეაფასა და მხედველობაში არ მიიღო წარდგენილი მტკიცებულებები. კომპანია გამოიყენებს ყველა იურიდიულბერკეტს, მათ შორის სასამართლოს, ჯარიმის გასაჩივრებისთვის. ხელმძღვანელობამ გაითვალისწინა იურისტების და შესაბამისი სფეროს სპეციალისტების მოსაზრება და მიაჩნია რომ უფრო მოსალოდნელია დავის დასრულება კომპანიის სასარგებლოდ ვიდრე პირიქით. წარსული პრაქტიკისნაკლებობის გამო დავის შედეგების საიმედოდ შეფასება არ არის შესაძლებელი,"-  ნათქვამია ორი კომპანიის დოკუმენტებში.შეგახსენებთ: 2023 წლის 29 დეკემბერს ცნობილი გახდა, რომ კონკურენციის სააგენტომ 4 ფარმაცევტული კომპანია ჯამში 53 მილიონამდე ლარით დააჯარიმა. სააგენტო ამ კომპანიების მიერ ონკოლოგიურ მედიკამენტებზე ფასების დაწესების საკითხს 9 თვის განმავლობაში იკვლევდა.სააგენტოს განმარტებით, დადგინდა, რომ 2021-2023 წლებში 4 კომპანიის - ავერსის, გეფას, პსპ-სა და მერმისის მხრიდან ადგილი ჰქონდა სახელმწიფო დაფინანსების პროგრამის ფარგლებში, ონკოლოგიური მედიკამენტების  ფასების შეთანხმებულ დადგენას და ფასების ფიქსაციას. "გეფაზე" დაკისრებული ჯარიმა 20 მილიონს შეადგენს.კონკურენციის სააგენტოს ინფორმაციით,  საუბარიაა 42 მედიკამენტზე. უწყების ცნობით,  კომპანიების მიერ სამინისტროს დახურულ პორტალზე წარდგენილი ფასები ერთმანეთს 1 თეთრის სიზუსტით ემთხვეოდა.როგორც ცნობილია, ოთხივე კომპანია კონკურენციის სააგენტოს გადაწყვეტილებას სასამართლოში ასაჩივრებს.

ამერიკული ბიოფარმაცევტული ინდუსტრია 2025 წელს შარშან დაკარგული შემოსავლებისა და ინვესტორების დაბრუნებას გეგმავს. თუმცა სექტორი ისევ შეშფოთებით უყურებს ამერიკის არჩეული პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის პრიორიტეტებს ისეთ საკითხებში, როგორიცაა მედიკამენტებისა და ვაქცინების ფასების რეფორმა.ბაიდენის ადმინისტრაციის პერიოდში ფარმაცევტული სექტორი ბოლო ათწლეულების უმსხვილესი რეგულაციის ქვეშ დადგა. ეს მას შემდეგ მოხდა, რაც 2022 წელს მიღებულ იქნა კანონი ინფლაციის შემცირების შესახებ, რომელმაც ხელისუფლებას შესაძლებლობა მისცა,  მიეღწია შეთანხმებისთვის ყველაზე ძვირადღირებული რეცეპტული მედიკამენტების ფასებზე. ცვლილება 49 მილიონამდე ამერიკელს ეხება, რომლებიც ჯანდაცვის სახელმწიფო პროგრამა Medicare-ში არიან ჩართულნი. გეგმის თანახმად, მათ მედიკამენტების გაიაფების შედეგად, 2030 წლამდე პერიოდში წამლებზე 280 მილიარდი დოლარი უნდა დაზოგონ. „არაფერი ისე არ კლავს ინვესტიციებს, როგორც გაურკვევლობა. IRA-მ (Inflation Reduction Act ) სექტორში დიდი გაურკვევლობა გამოიწვია,“ - განაცხადა სექტორული ლობისტური ჯგუფის  PhRMA-ს ხელმძღვანელმა სტივ უბლმა  JP Morgan Healthcare Conference-ზე გამოსვლისას, სან-ფრანცისკოში. ამასთან, PhRMA იმედს გამოთქვამს, რომ ადმინისტრაცია ნაკლებად იქნება ფოკუსირებული დარგის „ეკოსისტემის წინააღმდეგ შეტევებზე“ და ამის მაგივრად შეამცირებს არაეფექტიანობას, რათა პაციენტების ხარჯები შემცირდეს. იმ პირველი 10 მედიკამენტის დასახელება, რომლებზეც შეთანხმება გაფორმდა, გასული წლის აგვისტოში გამოქვეყნდა. მომდევნო 15 წამლის ჩამონათვალი კი, რომლებზეც ფასების განხილვა დაიწყება, 1 თებერვლისთვის უნდა გამოცხადდეს, თუმცა უკვე მიმდინარე კვირაში გახდენა ცნობილი. ამასთან, ისიც შესაძლებელია, რომ საბოლოო სია შეიცვალოს მას შემდეგ, რაც 20 იანვარს ტრამპის ინაუგურაცია გაიმართება.ინდუსტრიის განწყობებზე ასევე აისახება ტრამპის საკადრო გადაწყვეტილება: აშშ-ის არჩეულმა პრეზიდენტმა ჯანდაცვისა და სოციალური სამსახურების ხელმძღვანელად რობერტ კენედი-უმცროსი შეარჩია, რომელიც ვაქცინების მიმართ სკეპტიციზმით გამოირჩევა. სექტორის წარმომადგენლებს დეკემბერში ტრამპთან შეხვედრა ჰქონდათ, თუმცა ერთიანი შეფასება მათ შორის არ არის: ნაწილი ფიქრობს, რომ უკვე ძალაში შესული კანონის შეცვლა მალე ვერ მოხერხდება, ნაწილი კი აცხადებს, რომ ოპტიმისტური საფუძველი არსებობს.Reuters-ის მასალების მიხედვით